Abortus en Abortus Provocatus: begrippen met een verschil in betekenis

Het woord abortus roept bij veel mensen direct een specifieke betekenis op. In het dagelijks taalgebruik wordt er meestal een opzettelijke zwangerschapsafbreking mee bedoeld. Maar in de medische wereld heeft het woord abortus een bredere betekenis – iets wat tot verwarring kan leiden, vooral op emotionele momenten.
In dit artikel leggen we het verschil uit tussen een spontane abortus (miskraam) en een abortus provocatus (bewuste zwangerschapsafbreking), en waarom het gebruik van deze termen soms verwarring of pijn kan veroorzaken.

Abortus in de medische wereld

In de medische terminologie betekent abortus simpelweg het vroegtijdig eindigen van een zwangerschap vóór de levensvatbare termijn (rond 20 tot 24 weken). Het maakt daarbij niet uit of dit vanzelf gebeurt of door medisch ingrijpen.

Miskraam = Spontane Abortus

Wanneer een zwangerschap in een vroeg stadium vanzelf eindigt, noemen artsen dit een spontane abortus. In de volksmond gebruiken we echter meestal het woord miskraam. Deze term sluit vaak beter aan bij de beleving van ouders, zeker wanneer het gaat om een gewenste zwangerschap.

A op een bevallingsverslag: een pijnlijk moment

Na een miskraam krijgen ouders soms een medisch verslag of bevaldocument mee waarop bijvoorbeeld de afkorting “A” (van abortus) staat. Dit kan schokkend of verwarrend zijn, vooral wanneer de miskraam niets te maken had met een bewuste keuze.

Voorbeeld: “Partus A” betekent letterlijk een bevalling bij een abortus (in dit geval dus een miskraam), afgekort op medische documenten als “A”.

Hoewel dit technisch correct is binnen de medische context, raakt de emotionele lading van het woord abortus vaak een andere snaar bij ouders. Het roept mogelijk onterechte gevoelens van schuld of misverstanden op, zeker als men niet op de hoogte is van de medische betekenis. Taal kan helend zijn, maar ook verwarrend of kwetsend. Zeker bij iets ingrijpends als een miskraam is het belangrijk dat ouders zich begrepen en erkend voelen. Het gebruik van heldere, empathische communicatie in de zorg, én uitleg over medische termen, kan helpen bij verwerking en begrip.

Wat is een Abortus Provocatus?

Een abortus provocatus is het opzettelijk beëindigen van een zwangerschap, meestal op verzoek van de zwangere zelf. Dit gebeurt om uiteenlopende redenen: medische complicaties, persoonlijke omstandigheden of psychosociale factoren.

In Nederland is een abortus provocatus wettelijk toegestaan tot 24 weken, met een verplichte bedenktijd en begeleiding door medische professionals.

Het onderscheid in de termen beknopt uitgelegd

Hoewel de termen medisch verwant zijn – het Latijnse woord abortus betekent simpelweg ‘afbreking van de zwangerschap’ – is het onderscheid in oorzaak en context cruciaal:

Kenmerk	Abortus (miskraam)	Abortus Provocatus
Oorzaak	Natuurlijke oorzaak	Opzettelijk beëindigen
Medische begeleiding	Vaak na constatering van verlies	Voorafgaand en tijdens de ingreep
Emotionele impact	Verdriet, rouw	Complex en persoonlijk
Wettelijk kader	Geen wettelijke beperkingen	Strikte regelgeving

Hulp en ondersteuning

Het verlies van een zwangerschap, of dit nu spontaan of bewust gebeurt, kan emotioneel ingrijpend zijn. Verdriet, verwarring, opluchting of schuldgevoel zijn allemaal mogelijke reacties. Heb je zelf te maken (gehad) met een miskraam of abortus, dan is het goed om te weten dat je er niet alleen voor staat. Er zijn verloskundigen, huisartsen en hulporganisaties die praktisch, medisch én emotioneel kunnen ondersteunen.

---